3 stycznia 2022 r. weszła w życie kolejna obszerna nowelizacja przepisów Prawa budowlanego oraz przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym zwana „Domem bez formalności”. Jej celem jest wprowadzenie ułatwień dla inwestorów przy budowie niewielkich budynków mieszkalnych jednorodzinnych i budynków rekreacji indywidualnej. Nowe przepisy budzą głębokie obawy w środowisku inżynierów budownictwa.

Nowelizacja realizująca zapowiedzi Polskiego Ładu wprowadzona została ustawą z dnia 17 września 2021 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Swoje krytyczne stanowisko dotyczące nowych przepisów jeszcze na etapie konsultacji publicznych projektu nowelizacji przedstawiła m.in. Polska Izba Inżynierów Budownictwa (PIIB). Wyjaśniamy poniżej, jakie zmiany wprowadza omawiana nowelizacja i jak zdaniem PIIB mogą one wpłynąć na sytuację inwestorów oraz innych uczestników procesu budowlanego.

Domy do 70 m² na zgłoszenie

W ramach nowelizacji rozszerzony został katalog budów niewymagających pozwolenia na budowę, ale wymagających zgłoszenia. Pierwszą z inwestycji dodanych do tego katalogu są budynki mieszkalne jednorodzinne wolno stojące, mające nie więcej niż dwie kondygnacje, których powierzchnia zabudowy nie przekracza 70 m², a obszar oddziaływania nie wykracza poza działkę/działki, na których je zaprojektowano, czyli tzw. domy do 70 m². Aby skorzystać z uproszczonej procedury, trzeba będzie potwierdzić w drodze oświadczenia złożonego pod rygorem odpowiedzialności karnej, że taka budowa jest prowadzona „w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych”.

Budowa domów do 70 m² wymaga jedynie zawiadomienia organów nadzoru budowlanego oraz projektanta sprawującego nadzór autorski nad zgodnością realizacji budowy z projektem o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych. Przed rozpoczęciem budowy niezbędne będzie geodezyjne wyznaczenie terenu, a po wybudowaniu domu – dokonanie geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej. W przypadku braku ustanowienia kierownika budowy zapewnienie sporządzenia geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej będzie spoczywać na inwestorze.

Omawianą zmianę negatywnie ocenia PIIB. W opinii Izby oznacza ona, że w praktyce dopuszczalna będzie budowa najbardziej popularnej grupy budynków o powierzchni całkowitej ok. 140 m² bez jakiejkolwiek ochrony interesów sąsiadów takiej inwestycji. Brak nadzoru nad realizacją robót w Osobie Kierownika budowy lub inspektora nadzoru może być przyczyną wielu zagrożeń bezpieczeństwa konstrukcji czy też użytkowania.  Zwolnienie z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę w przypadku takich domów spowoduje ponad to, że właściciele nieruchomości sąsiednich, nie będą mogli kontrolować projektu w zakresie jego oddziaływania na swoją nieruchomość, czy choćby zgłaszać swoich wątpliwości w tym temacie (na stronach Biuletynu Informacji Publicznej nie publikuje się samego projektu, lecz jedynie podstawowe informacje o zgłoszeniu). Można zatem domniemywać, że wzrośnie przez to liczba spraw, w których ewentualny spór między właścicielami nieruchomości sąsiednich przesunie się już na etap wykonywania robót budowlanych, co może zwiększyć zarówno koszty budowy, jak i czas potrzebny do jej zakończenia.

Na podstawie artykułu opublikowanego w miesięczniku „Inżynier Budownictwa” (2/2022)

Fot.: stock.adobe.com/KB3